PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG NGÔN NGỮ CHO BÉ THEO TỪNG CỘT MỐC 0-5 TUỔI
Theo Maria Montessori - Chuyên gia giáo dục sớm cho trẻ em, 0-6 tuổi là thời kỳ nhạy cảm phát triển ngôn ngữ của trẻ em. Bởi lẽ não bộ của trẻ trong thời kỳ này có thể xử lý lên tới 100.000 từ mỗi ngày. Nhờ tốc độ xử lý ngôn ngữ thần kỳ này mà trẻ học hỏi ngôn ngữ và phát triển các kỹ năng ngôn ngữ rất tốt trong thời kỳ 0-6 tuổi. Nhận biết những gì trẻ phát triển qua từng giai đoạn trong thời kỳ này sẽ giúp bố mẹ hiểu và tương tác để giúp trẻ phát triển tốt nhất.
Bố mẹ có thể xem các hình ảnh đính kèm bài viết này về các cột mốc kỹ năng ngôn ngữ trẻ sẽ phát triển qua từng giai đoạn; cũng như tìm thấy gợi ý những đầu sách có vần điệu, có lượng từ vựng phong phú, từ vựng hay hiếm để hỗ trợ trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ theo từng giai đoạn cụ thể.
KHI TRẺ 1 TUỔI
- Vẫy tay chào tạm biệt
- Gọi mẹ hoặc bố là “mama” hoặc “dada” hoặc một tên gọi đặc biệt khác
- Hiểu khi bị từ chối (tạm dừng hoặc dừng lại khi bố mẹ nói “không”)
KHI TRẺ 2 TUỔI
- Chỉ vào những thứ trong sách khi bố mẹ hỏi “Con gấu ở đâu nào?”
- Nói được ít nhất hai từ liền nhau, như “Thêm sữa”.
- Chỉ vào ít nhất hai bộ phận cơ thể khi bố mẹ yêu cầu trẻ chỉ cho bố mẹ xem
- Sử dụng nhiều động tác hơn ngoài vẫy và chỉ tay, như hôn gió hoặc gật đầu đồng ý
KHI TRẺ 3 TUỔI
- Nói chuyện với bố mẹ ít nhất hai lần trao đổi qua lại
- Đặt các câu hỏi “ai”, “cái gì”, “ở đâu” hoặc “vì sao”, như “Mẹ/bố đâu rồi ạ?”
- Kể hành động đang diễn ra trong hình ảnh hoặc sách khi được hỏi, như “đang chạy”, “đang ăn” hoặc “đang chơi”
- Giới thiệu tên khi được hỏi
- Nói đủ rõ ràng để người khác có thể hiểu được trong hầu hết mọi trường hợp
KHI TRẺ 4 TUỔI
- Nói câu dài bốn từ trở lên
- Nói vài từ trong những bài hát, câu chuyện hoặc bài thơ thiếu nhi
- Kể về ít nhất một chuyện đã xảy ra trong ngày, như “Con đã chơi đá bóng”.
- Trả lời các câu hỏi đơn giản như “Áo khoác dùng để làm gì?” hoặc “Bút sáp màu dùng để làm gì?”
KHI TRẺ 5 TUỔI
- Trẻ có thể kể một câu chuyện mà trẻ đã nghe hoặc tự nghĩ ra với ít nhất hai sự kiện. Ví dụ: một chú mèo bị mắc kẹt trên đây và người lính cứu hỏa đã cứu chú mèo
- Trả lời những câu hỏi đơn giản về một cuốn sách hoặc câu chuyện sau khi bố mẹ đọc hoặc kể cho trẻ nghe
- Kéo dài cuộc trò chuyện với hơn ba lần trao đổi qua lại
- Sử dụng hoặc nhận biết các vần đơn giản (mèo-trèo, bóng-đóng)
